Wszystko, co chcieliście wiedzieć o antykoncepcji #1

Wszystko, co chcieliście wiedzieć o antykoncepcji #1

W dzisiejszym wpisie ginekolog odpowiada na wasze pytania dotyczące zapobiegania ciąży.

Jakiś czas temu w tym poście zachęcałam was do zadawania anonimowych pytań dotyczących antykoncepcji. Liczba pytań przerosła moje najśmielsze oczekiwania, ale też udowodniła jedno – wciąż brak nam rzetelnej wiedzy na temat dostępnych metod zapobiegania ciąży, ich wad i zalet. Dlatego bardzo się cieszę, że miałam okazję porozmawiać o poruszanych przez was sprawach ze specjalistką w tej dziedzinie, profesor Violettą Skrzypulec-Plintą.

Ponieważ pytań było dużo, a pani profesor postanowiła do każdego problemu podejść bardzo indywidualnie, postanowiłam podzielić naszą rozmowę na dwa wpisy. Wszystko po to, aby nie przytłoczyć was nadmiarem informacji i usystematyzować poruszane przez was kwestie.

Plastry antykoncepcyjne

Antykoncepcja transdermalna zyskuje coraz większą popularność. Wiele kobiet ma jednak opory przed sięgnięciem po właśnie tę metodę, głównie dlatego, że jest chyba najbardziej „widoczną”, gdy plaster nakleja się na przedramię (nowoczesne plastry są przezroczyste, przez co praktycznie niewidoczne). Zapewne nie bez znaczenia pozostaje fakt, że niczego się przy takiej antykoncepcji „nie łyka”, nie ma – inaczej niż w przypadku pigułek antykoncepcyjnych, krążków dopochwowych, czy implantów homronalnych – elementu bezpośredniego „wchodzenia” w ciało, co może powodować mylne wrażenie, że metoda nie działa. Nie zmienia to jednak faktu, że plastry są jedną z wygodniejszych metod zapobiegania ciąży. Zobaczmy jednak, co na ten temat antykoncepcji transdermalnej miała do powiedzenia pani profesor:

Czy plastry antykoncepcyjne są zdrowsze od pigułek antykoncepcyjnych?

Nie można tutaj wskazać „zdrowszej” metody. Wszystko zależy czego oczekujemy od danej metody antykoncepcyjnej.

Moja ginekolog odradziła mi plastry, gdyż „widziała już 4 ciąże po plastrach”. Czy rzeczywiście skuteczność plastrów jest niższa niż tabletek?

To nie tak, że plastry są mniej skuteczne niż pigułki. Pamiętajmy, że mówimy o dwóch różnych metodach antykoncepcyjnych. W przypadku plastrów, należy przestrzegać innych zaleceń niż podczas stosowania pigułek.

Stosowałam kiedyś antykoncepcyjne plastry hormonalne przez trzy lata, przez dwa i pół roku było dobrze, ale później rozregulował mi się cykl i kiedy powinnam mieć okres, nie miałam go, a pojawiał się np. przy drugim plastrze. Czym to mogło być spowodowane? Ginekolog stwierdził, że to moja wina, na pewno źle używam plastrów, mimo iż to nie była prawda, o czym świadczył wcześniejszy okres, kiedy nic złego się nie działo.

Po pierwsze należy się zastanowić, czy nadal były stosowane zgodnie z zaleceniami producenta. Czy nie było zmiany preparatu na inny? Czy nie nastąpiły u Pani zmiany masy ciała (wzrost lub spadek). Jakie leki Pani w tym czasie stosowała? Wszystkie wymienione czynniki mogą mieć wpływ na zmiany rytmu krwawień menstruacyjnych podczas stosowania antykoncepcji.

Czy plastry antykoncepcyjne naprawdę są na tyle skuteczne, że można stosować je bez dodatkowego zabezpieczenia w postaci prezerwatywy?

Jeżeli stosowane są zgodnie z zaleceniami, są skuteczne w 100%, natomiast zawsze należy pamiętać o zabezpieczeniu w przypadku stosowania pierwszego plastra (jest to czas, w którym organizm wysyca się hormonem).

Słyszałam, że stosowanie pigułek antykoncepcyjnych dłużej niż przez 5 lat podnosi ryzyko wystąpienia raka piersi, czy to prawda i czy podobnie jest z plastrami hormonalnymi? Przez jak długi okres można bezpiecznie stosować plastry antykoncepcyjne?

Każda pacjentka powinna regularnie raz w miesiącu wykonać samobadanie piersi, a raz do roku USG sutka. Nie ma ograniczeń czasowych dla stosowania plastrów.

Antykoncepcja szyta na miarę

Wiele osób zadawało bardzo osobiste pytania, dzieląc się swoimi wcześniejszymi doświadczeniami ze stosowania różnych metod antykoncepcji. Ta różnorodność podkreśla, jak ważne jest indywidualne podejście do tematu antykoncepcji, zwłaszcza gdy mowa o relacji pacjent/ka-lekarz, czy relacjach partnerskich. Warto więc rozmawiać ze swoim ginekologiem o dostępnych formach antykoncepcji i próbować różnych metod, aby wreszcie znaleźć tę jedyną, która współgra z naszym stylem życia i nie powoduje niepotrzebnego dyskomfortu.

Jeżeli nie tabletki antykoncepcyjne, to jaka hormonalna metoda zapobiegania ciąży będzie najlepsza dla kobiety do 22/23 roku życia. Co jest polecane ogólnie, bo wiadomo, że każda kobieta na wszystko reaguje inaczej?

22-23 lata, to najlepszy czas na prokreację, dlatego zaleca się w tym czasie metody odwracalne oraz okresowe. Dobrze tolerowany jest u pacjentek pierścień dopochwowy uwalniający hormon lub plastry antykoncepcyjne.

Która z obecnie dostępnych metod antykoncepcji dla kobiet jest najmniej inwazyjna, a jednocześnie skuteczna?

Najmniej inwazyjną, a jednocześnie skuteczna metodą jest stosowanie pigułek antykoncepcyjnych, plastrów antykoncepcyjnych lub pierścieni dopochwowych.

Jak działa antykoncepcja długoterminowa (np. implant w przedramieniu), jak wpływa na libido i jak wygląda wtedy okres?

Jego działanie polega na powolnym uwalnianiu progestagenu. Jego wpływ na libido jest podobny, a nawet czasami mniejszy niż w przypadku pigułek antykoncepcyjnych. Co do krwawień menstruacyjnych, obserwuje się ich zatrzymanie lub pojawianie się plamień w czasie, kiedy normalnie miało wystąpić krwawienie miesiączkowe.

Co zrobić, gdy tradycyjne pigułki szkodzą np. wywołują uczelnie, migreny. Czym, oprócz prezerwatyw, można je zastąpić?

W przypadku złej tolerancji antykoncepcji doustnej można wypróbować np. plastry antykoncepcyjne. Należy pamiętać, że organizm przyzwyczaja się do każdej antykoncepcji i trwa to około 3 cykli, dlatego jeśli takie objawy wystąpią do 3 miesięcy od rozpoczęcia stosowania, warto je przetrwać. Jeśli jednak nie ustąpią należy skonsultować się z ginekologiem.

Czy istnieje niehormonalna forma antykoncepcji (oprócz miedzianych spiral, które często wywołują dolegliwości bólowe i trudności w zajściu w ciążę już po usunięciu spirali)?

Do wyboru pozostaje niewiele… głównie metody barierowe (prezerwatywy) lub metody naturalne.

W jaki sposób (oprócz prezerwatyw) mogę się zabezpieczać okresowo, nie doraźnie, kiedy przeciwwskazana jest w moim przypadku jakakolwiek antykoncepcja hormonalna.

Metodą niehormonalnego długoterminowego zabezpieczenia jest wkładka domaciczna miedziana lub dostępna w znacznie wyższych cenach platynowa. Pojawiają się również wkładki zawierające połączenie srebra i miedzi.

Przez około 1,5 roku brałam tabletki antykoncepcyjne. Przestałam, bo drastycznie spadło moje libido i trochę przytyłam. Teraz znowu używamy gumek ale zastanawiam się nad inną formą zabezpieczenia. Nie chcę używać plastrów bo boję się że się odklei, albo będzie widoczny dla innych. Czy jest jakaś alternatywa? Nie jestem matką ale chciałabym nią zostać w ciągu 2-3 lat.

W tym przypadku najbardziej optymalną formą wydaje się implant podskórny zakładany na 3 lata.

Jakie badania należy wykonać aby dobrać odpowiednią antykoncepcję hormonalną? Czy to prawda, że antykoncepcja hormonalna negatywnie wpływa na układ krwionośny? W jakich przypadkach nie można stosować żadnej formy antykoncepcji hormonalnej?

Należy wykonać badanie ginekologiczne, Usg narządu rodnego oraz badanie piersi. Niektóre składniki mogą nieznacznie zwiększać krzepliwość krwi, jednak przestrzeganie zaleceń nie zwiększa ryzyka zakrzepicy. Antykoncepcji hormonalnej nie należy stosować jedynie w sytuacji, kiedy zaistnieją bezwzględne przeciwwskazania.

Jaka jest najbezpieczniejsza i względnie najpewniejsza metoda antykoncepcyjna alternatywna dla pigułki hormonalnej, która może być zastosowana przez kobietę?

Najlepszą alternatywą dla pigułek antykoncepcyjnych wydaje się być wkładka domaciczna uwalniająca levonorgestrel, lub jeśli pacjentka nie chce korzystać z długoterminowej antykoncepcji – pierścień dopochwowy. Są to metody odznaczające się wysoką skutecznością oraz bezpieczeństwem.

Jak skuteczne i pewne są „komputery cyklu?” Dorównują innym formom antykoncepcji, czy to po prostu nowoczesna forma kalendarzyka małżeńskiego?

Sam fakt, że grono ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dało komputerom cyklu Lady-Comp, Baby-Comp i Pearly, swoją rekomendację powinno być wystarczającym dowodem na „autentyczne” działanie tych urządzeń. To naturalne metody antykoncepcji, całkowicie bezpieczne, działające w zgodzie z kobiecym cyklem.

Chciałabym stosować antykoncepcję dobraną do moich potrzeb, jednak spotykam wciąż pewne trudności. Wiem na pewno, że nie mogę ze względu na wątrobę (a także nadciśnienie i nadwagę) brać tabletek antykoncepcyjnych, kiedyś próbowałam także krążka NuvaRing ale okazało się że choć jest bardzo wygodny to powodował skoki ciśnienia – dlatego wszelkie metody oparte na hormonach odpadają. Podczas okresu stosuję tampony, zatem wkładka też odpada. Czy są dostępne w Polsce środki antykoncepcyjne nieinwazyjne lub mało inwazyjne, które można stosować bez potrzeby przerywania pieszczot? Chcielibyśmy z partnerem zrezygnować z prezerwatyw ale jak do tej pory nie znaleźliśmy niczego co by było odpowiednie dla niego, bądź dla mnie.

W tym punkcie niestety nie wiem, co powiedzieć… na podstawie wywiadu i nastawienia pacjentki wydaje się, że każda forma odpada. Może Mirena? Nie zawiera EE, oszczędzi wątrobę i nie podnosi RR. Nie ma przeciwwskazań co do nadwagi, tylko tampony mogą stanowić problem. Druga rzecz, która przychodzi mi do głowy, to Impalnon. Wskazana byłaby konsultacja z Pani ginekologiem.

Czy da się korzystać z antykoncepcji poniżej 18 roku życia? Czy środki antykoncepcyjne są wydawane i czy rodzice muszą być przy tym obecni?

W pewien sposób jest to możliwe. Pamiętajmy, że antykoncepcja to nie tylko jedna metoda. Jeśli wybierzemy prezerwatywę, dostępną w wielu sklepach czy aptekach, wówczas nie trzeba mieć ukończonych 18 lat, aby dokonać zakupu. W takim przypadku możemy uznać, że da się korzystać z antykoncepcji poniżej 18 roku życia. Jeśli jednak weźmiemy pod uwagę antykoncepcję hormonalną, długoterminową, wówczas trzeba sobie uświadomić, że jest ona wydawana na receptę i wyłącznie ginekolog może taką receptę wystawić. Na wizytę osoba niepełnoletnia może iść sama (po uprzednim zapisaniu się), jednak lekarz może odmówić przyjęcia pacjentki niepełnoletniej bez opiekuna. Od lekarza zależy także, czy będzie chciał poinformować o przebiegu wizyty opiekunów. Jeśli natomiast chodzi o antykoncepcję (czyli terapię, która nie jest konieczna dla poprawy zdrowia, o ile rzeczywiście chodzi wyłącznie o zapobieganie niechcianej ciąży, a nie względy zdrowotne), to lekarz może odmówić wydania recepty bez zgody rodziców – wtedy potrzebna jest zgoda rodziców dopóki pacjentka nie ukończy 16 lat.

To wszystko w tej odsłonie rozmowy z profesor Violettą Skrzypulec-Plintą. W części drugiej pani profesor odpowie na wasze pytania dotyczące między innymi antykoncepcji dla mężczyzn, sterylizacji oraz stosowania wkładek domacicznych.

Przypominam też, że trwa na Proseksualnej konkurs, w którym można wygrać piękny rower miejski. Dobra informacja dla tych osób, które chciały wziąć udział, ale opuściła je wena: przedłużyłam przyjmowanie zgłoszeń do 30 lipca. Kto ma ochotę podzielić się swoją letnią fantazją?

Wpis powstał w ramach kampanii Nie łykam. Wszystko, co powinnaś wiedzieć o antykoncepcji.

okładka wpisu

Komentarze zamknięte.
  1. aneta

    27 października 2016 at 20:10

    Oliwia a długo stosujesz ten elin też zastanawiałam sie ostatnio nad nimi bo kumpela je stosuje i mówiła że są bardzo i też pomogły jej w problemach z trądzikiem.

  2. oliwia

    27 września 2016 at 17:24

    Ja na razie stosuje tabletki elin i nie mogę złego słowa powiedzieć. Nie mam żadnych skutków ubocznych, nawet pomogły mi w w walce z trądzikiem.

  3. basik

    2 sierpnia 2016 at 22:31

    Ogólnie „artykuł” ciekawy, z tym, ze Pani doktor niestety nie odpowiedziała poniekąd na niektóre pytania. Chociażby na to, dotyczące raka piersi. Trzeba powiedzieć wprost, że nadmiar estrogenu nie jest niestety dobry dla naszych piersi, więc tabletki mogą wpływać na rozwój niektórych typów nowotworów złośliwych. Co do wkładek, z tego co mi wiadomo, to nie są one polecane kobietom, które nie rodziły.

    • g.

      28 sierpnia 2016 at 17:10

      „…Co do wkładek, z tego co mi wiadomo, to nie są one polecane kobietom, które nie rodziły”.

      To niewiele ci wiadomo ;-)

  4. veronika

    30 lipca 2016 at 13:40

    Swietny post, rozjasnil mi wiele, ale nadal waham sie przed ingerencja hormonalna, bo slyszalam ,ze wplywa ona na postrzeganie partnera, na to jak go czuje (np.zapach) oraz jego atrakcyjnosc ogolnie pojeta. Co sie stanie jak odstawie piguly i przezyje lekki szok – „czy my sie aby znamy”?
    ;)))

  5. Domi

    28 lipca 2016 at 18:21

    Nat, Pani Doktor naprawdę powiedziała, że prawidłowo stosowane plastry są skuteczne w 100%? Może warto byłoby zaznaczyć, że to jednak ~99,cośtam?

    • Vanti

      28 lipca 2016 at 21:41

      Te procenty to nic innego jak ilość przypadków zajścia w ciążę na daną ilość osób, nie „ilość razy kiedy zawiodła antykoncepcja”. Prezerwatywa również jest 100% skuteczna, dopóki nie pęknie/nie jest przeterminowana. To nie kwestia błędu metody, a błędu człowieka z jej korzystania ;)

    • Domi

      29 lipca 2016 at 15:54

      Nie. Prezerwatywa, która nie pękła, nie zsunęła się i nie była przeterminowana wciąż ma tzw. mikropory. Nic nie zabezpiecza przed niechcianą ciążą i STD w 100%.

    • Kura domowa

      1 sierpnia 2016 at 14:46

      dobra, gumka to moze zly przyklad, ale wiadomo o co chodzi

  6. Nel

    28 lipca 2016 at 18:10

    Hm, ani słowa o diafragmie?

  7. TrueLove

    28 lipca 2016 at 12:56

    Hejo. Jak zapewne wiesz spora część twoich odbiorców to mężczyźni / chłopcy. Jako jeden z przedstawicieli, chętnie poczytał bym o wazektomii, szczególnie w kontekście potencjalnych skutków ubocznych (np hormonalnych). Jedyne rzetelne info w tym temacie można dostać bezpośrednio od lekarzy wykonujących zabieg. Jednak obawiam się, że chęć zarobku podważa ich obiektywność.

    • Nat

      28 lipca 2016 at 13:05

      M.in. o wazektomii będzie mowa w kolejnej części rozmowy z panią profesor. Dzięki za apel!

    • epilepsyisdancing

      28 lipca 2016 at 13:38

      Też chętnie poczytam o wazektomii i podwiązaniu jajników (wiem, nielegalnym w Polsce i bardzo kontrowersyjnym, ale ja jestem zdania, że jeśli ktoś nie chce mieć dzieci i jednocześnie cieszyć się seksem to powinien mieć do tego pełne prawo, nawet jeśli jest o zgrozo! kobietą ;)

      Chętnie też dowiedziałabym się czegoś więcej odnośnie gynefixu, bo intensywnie się nad nim zastanawiam :)
      Niestety antykoncepcja hormonalna ma swoje zalety ale i wady, nawet dobrze dobrana potrafi sporo namieszać w ogranizmie i psychice, a też np. będąc weganką najłatwiejsze w użyciu – tabletki w ogóle odpadają bo zawierają laktozę…

    • TrueLove

      31 lipca 2016 at 16:28

      Dzięki:) No to czekam!